Il-Ġappuniżi jemmnu li l-boloh biss ma jibilgħux irjiħat.
Il-ġimgħa l-oħra blajt riħ qawwi ħafna u għidt li jekk jgħaddili, nikteb xi ħaġa dwar il-koinċidenza lingwistika li nsibu fil-Malti u fil-Ġappuniż, li appuntu tirrigwarda r-riħ.
Bejn il-Malti u l-Ġappuniż, żewġ lingwi li kemm ġeografikament u kif ukoll lingwistikament jidhru distanti ħafna minn xulxin, insibu ħafna affarijiet simili. Dwar dawn nitkellem spiss ma' l-istudenti tiegħi waqt il-lezzjonijiet tagħhom, għalkemm mhux dejjem jidhru interessati li jsiru jafu iżjed. Għalhekk ukoll iddeċidejt li naqsam dan l-għerf mall-Maltin imxerrda madwar id-dinja kollha.
'Riħ' għandha ħafna tifsiriet differenti fil-Malti iżda hawnhekk se nikkonċentra fuq tnejn biss.
Fil-Malti, il-kelma 'riħ' tintuża kemm għat-tifsira ta' dak il-fenomenu atmosferiku li fl-Ingliż insejħu wind u kif ukoll ta' cold, il-marda tipikament xitwija. Naqsmu d-dinja, u fil-Ġappuniż insibu l-kelma かぜ li għandha l-istess żewġ tifsiriet bħal fil-Malti.
Għal min ma tantx kellu ċans jistudja l-lingwa affaxxinanti tal-Ġappun, il-kliem Nipponiku kollu jista' jinkiteb fonetikament bl-użu ta' sillabarji li kollettivament huma msejħin Kana かな・カナ・仮名. Però, il-biċċa l-kbira tal-kliem jinkiteb bil-karattri Ċiniżi, imsejħin Kanji 漢字 (kanji) bil-Ġappuniż, dan għaliex huwa iżjed faċli tiddistingwixxi l-omofoni bihom. Il-fonetika Ġappuniża hija limitata ħafna u għalhekk in-numru ta' kliem li jinqara u jinstema' l-istess huwa eżaġeratament kbir ħafna. Ovvjament, il-kuntest huwa dejjem iċ-ċavetta għal kollox, speċjalment fil-Ġappuniż, speċjalment fid-diskors; imma fil-kitba, il-kanji jgħinu ħafna u saħansitra jieħdu ħafn'inqas spazju wkoll.
B'mod interessanti mela, il-kelma かぜ nsibuha miktuba bil-kanji b'żewġ modi li jinqraw l-istess:
riħ かぜ 風 wind rjieħ (rjiħat)
riħ かぜ 風邪 cold rjiħat
風 huwa l-karattru kanji li jfisser appuntu 'riħ'. Meta jkun waħdu, dan il-karattru jinqara かぜ, kif ġa semmejt. Meta jingħaqad ma' karattru Ġappuniż ieħor, dan jinqara フウ jew フ. Dan qari li ġej miċ-Ċiniż: fēng.
(Qatt smajtu bil-kelma Fengshui? Il-ġeomanzija famuża Ċiniża? Ara hawn u l-aħħar tan-nota biex tkun taf iżjed.)
Meta ġew biex jabbinaw l-isem tal-marda ma' karattru Ċiniż, il-Ġappuniżi ddeċidew li jżidu l-karattru 邪 ma' dak ta' 'riħ'. 邪, li jfisser "ħażin; malinju", inżdied b'mod bħalikieku riedu jindikaw: "Le, mhux ir-riħ atmosferiku li jonfoħ; ir-riħ malinju li jġiegħlek tħossok ħażin".
Inżid li 風邪 hija formazzjoni irregolari peress li l-karattru 邪 normalment ma jinqara qatt "ぜ" u l-qari かぜ ta' 風 żgur li qatt ma jista' jinqasam fi tnejn f'か. Din ħaġa illoġika w impossibli fil-Ġappuniż. Fil-fatt kieku wieħed ried jaqra l-kelma 風邪 b'mod iżjed regolari, dan kien jaqraha フウジャ - għalkemm dan qari li ma jintuża prattikament qatt.
Din il-koinċidenza ssir ħafn'iżjed interessanti meta wieħed jinnota li kemm fl-Għarbi u l-Lhudi u kif ukoll fiċ-Ċiniż u l-Korean, i.e. il-lingwi li etimoloġikament għandhom l-iżjed vokabularju viċin tal-Malti u tal-Ġappuniż rispettivament, din il-ħaġa ma teżistix. S'issa lanqas sibt lingwa oħra fejn isseħħ l-istess koinċidenza, imma għadni ma ċċekkjajtx il-lingwi kollha.
Min jaf, xi ħadd li kellu l-paċenzja jaqra dan il-post sa l-aħħar jista' jgħidilna xi darba.
---------------------------------------------------------------------------------
Ejja naraw u nqabblu xi espressjonijiet li jiġu tradotti b'mod simili fl-lingwi oħra mill-Ġappuniż:
風が吹く ir-riħ jonfoħ the wind blows
風邪が流行る ir-riħ idur the cold goes around
風邪を引く taqbad riħ catch a cold
----------------------------------------------------------------------------------
※Feng-Shui hija kelma li tfisser "Riħ-Ilma" u ġejja minn frażi li bejn wieħed u ieħor tgħid:
氣乘風則散，界水則止，古人聚之使不散，行之使之有止，故謂之風水。
气乘风则散，界水则止，古人聚之使不散，行之使之有止，故谓之风水。
L-enerġija Qi tirkeb ir-riħ, u tinxtered, iżda din tinżamm meta tiltaqa' ma' l-ilma.
----------------------------------------------------------------------------------
If you are interested in this post but you can't understand the written Maltese language, there are two things you can do. You could either learn Maltese, the most beautiful language in the world (seriously) or leave a comment. {^|^}
Il-ġimgħa l-oħra blajt riħ qawwi ħafna u għidt li jekk jgħaddili, nikteb xi ħaġa dwar il-koinċidenza lingwistika li nsibu fil-Malti u fil-Ġappuniż, li appuntu tirrigwarda r-riħ.
Bejn il-Malti u l-Ġappuniż, żewġ lingwi li kemm ġeografikament u kif ukoll lingwistikament jidhru distanti ħafna minn xulxin, insibu ħafna affarijiet simili. Dwar dawn nitkellem spiss ma' l-istudenti tiegħi waqt il-lezzjonijiet tagħhom, għalkemm mhux dejjem jidhru interessati li jsiru jafu iżjed. Għalhekk ukoll iddeċidejt li naqsam dan l-għerf mall-Maltin imxerrda madwar id-dinja kollha.
'Riħ' għandha ħafna tifsiriet differenti fil-Malti iżda hawnhekk se nikkonċentra fuq tnejn biss.
Fil-Malti, il-kelma 'riħ' tintuża kemm għat-tifsira ta' dak il-fenomenu atmosferiku li fl-Ingliż insejħu wind u kif ukoll ta' cold, il-marda tipikament xitwija. Naqsmu d-dinja, u fil-Ġappuniż insibu l-kelma かぜ li għandha l-istess żewġ tifsiriet bħal fil-Malti.
Għal min ma tantx kellu ċans jistudja l-lingwa affaxxinanti tal-Ġappun, il-kliem Nipponiku kollu jista' jinkiteb fonetikament bl-użu ta' sillabarji li kollettivament huma msejħin Kana かな・カナ・仮名. Però, il-biċċa l-kbira tal-kliem jinkiteb bil-karattri Ċiniżi, imsejħin Kanji 漢字 (kanji) bil-Ġappuniż, dan għaliex huwa iżjed faċli tiddistingwixxi l-omofoni bihom. Il-fonetika Ġappuniża hija limitata ħafna u għalhekk in-numru ta' kliem li jinqara u jinstema' l-istess huwa eżaġeratament kbir ħafna. Ovvjament, il-kuntest huwa dejjem iċ-ċavetta għal kollox, speċjalment fil-Ġappuniż, speċjalment fid-diskors; imma fil-kitba, il-kanji jgħinu ħafna u saħansitra jieħdu ħafn'inqas spazju wkoll.
B'mod interessanti mela, il-kelma かぜ nsibuha miktuba bil-kanji b'żewġ modi li jinqraw l-istess:
riħ かぜ 風 wind rjieħ (rjiħat)
riħ かぜ 風邪 cold rjiħat
風 huwa l-karattru kanji li jfisser appuntu 'riħ'. Meta jkun waħdu, dan il-karattru jinqara かぜ, kif ġa semmejt. Meta jingħaqad ma' karattru Ġappuniż ieħor, dan jinqara フウ jew フ. Dan qari li ġej miċ-Ċiniż: fēng.
(Qatt smajtu bil-kelma Fengshui? Il-ġeomanzija famuża Ċiniża? Ara hawn u l-aħħar tan-nota biex tkun taf iżjed.)
Meta ġew biex jabbinaw l-isem tal-marda ma' karattru Ċiniż, il-Ġappuniżi ddeċidew li jżidu l-karattru 邪 ma' dak ta' 'riħ'. 邪, li jfisser "ħażin; malinju", inżdied b'mod bħalikieku riedu jindikaw: "Le, mhux ir-riħ atmosferiku li jonfoħ; ir-riħ malinju li jġiegħlek tħossok ħażin".
Inżid li 風邪 hija formazzjoni irregolari peress li l-karattru 邪 normalment ma jinqara qatt "ぜ" u l-qari かぜ ta' 風 żgur li qatt ma jista' jinqasam fi tnejn f'か. Din ħaġa illoġika w impossibli fil-Ġappuniż. Fil-fatt kieku wieħed ried jaqra l-kelma 風邪 b'mod iżjed regolari, dan kien jaqraha フウジャ - għalkemm dan qari li ma jintuża prattikament qatt.
Din il-koinċidenza ssir ħafn'iżjed interessanti meta wieħed jinnota li kemm fl-Għarbi u l-Lhudi u kif ukoll fiċ-Ċiniż u l-Korean, i.e. il-lingwi li etimoloġikament għandhom l-iżjed vokabularju viċin tal-Malti u tal-Ġappuniż rispettivament, din il-ħaġa ma teżistix. S'issa lanqas sibt lingwa oħra fejn isseħħ l-istess koinċidenza, imma għadni ma ċċekkjajtx il-lingwi kollha.
Min jaf, xi ħadd li kellu l-paċenzja jaqra dan il-post sa l-aħħar jista' jgħidilna xi darba.
---------------------------------------------------------------------------------
Ejja naraw u nqabblu xi espressjonijiet li jiġu tradotti b'mod simili fl-lingwi oħra mill-Ġappuniż:
風が吹く ir-riħ jonfoħ the wind blows
風邪が流行る ir-riħ idur the cold goes around
風邪を引く taqbad riħ catch a cold
----------------------------------------------------------------------------------
※Feng-Shui hija kelma li tfisser "Riħ-Ilma" u ġejja minn frażi li bejn wieħed u ieħor tgħid:
氣乘風則散，界水則止，古人聚之使不散，行之使之有止，故謂之風水。
气乘风则散，界水则止，古人聚之使不散，行之使之有止，故谓之风水。
L-enerġija Qi tirkeb ir-riħ, u tinxtered, iżda din tinżamm meta tiltaqa' ma' l-ilma.
----------------------------------------------------------------------------------
If you are interested in this post but you can't understand the written Maltese language, there are two things you can do. You could either learn Maltese, the most beautiful language in the world (seriously) or leave a comment. {^|^}
